Aşağıdaki tepkimelerden hangisi asit baz tepkimesi değildir?
A) HCM – NH3
B) Ca(OH) 2 – HCL
C) KOH – CH3COOH
D) NaOH – HNO3
E) Zn + HCL
Sınavlarda sıkça çıkan “verilenlerden hangisi asit baz tepkimesi değildir” sorusunun yanıtı ile beraber nedenlerini açıklıyor olacağız.
Bu soruda doğru cevap E şıkkıdır. İlk olarak Asit-Baz tepkimesini, sonrasında asit ve bazlar hakkında bazı bilgiler verelim
Asit Baz Tepkimesi Nedir?
Asit-baz tepkimesi, bir asit ile bir baz arasında gerçekleşen kimyasal tepkimeye verilen isimdir. Bu tepkime sonrasında su ve bir tuz oluşur. Asitler, proton (H⁺ iyonu) verebilen maddeler olarak adlandırılırken, bazlar proton kabul eden maddelerdir.
Örneğin, hidroklorik asit (HCl) ile sodyum hidroksit (NaOH) arasındaki tepkime şu şekilde gerçekleşir:
HCl + NaOH → NaCl + H₂O
Bu asit ve baz tepkimesinde HCl, H⁺ iyonunu vererek asit görevi görür, NaOH ise OH⁻ iyonunu vererek baz olarak davranış gösterir. Tepkime sonrası su (H₂O) ve sodyum klorür (NaCl) adı verilen bir tuz meydana gelir.
Yukarıda asit ve baz tepkimesi hakkında bilgi verdiğimize göre sorunun çözümüne geçelim.
- A) HCM asit, NH3 ise bazdır. İkisi birleştirilirse Asit-Baz tepkimesi olur.
- B) Ca(OH)2 baz, HCl bileşiği ise asittir. İkisi tepkimeye girdiğinde ise Asit-Baz tepkimesi olur.
- C) KOH baz, CH3COOH bileşiği asit. İkisinin tepkimeye girdiği zaman Asit-Baz tepkimesi gerçekleşir.
- D) NaOH baz, HNO3 asittir. İkisi de tepkimeye girerse eğer Asit-Baz tepkimesi olur.
- E) Zn bileşiği amfoter (ne asit ne de baz), HCl bileşiği ise asittir. Bu ikisi tepkimeye girerse asit baz tepkimesi olmaz.
Özetle sorunun doğru cevabı E şıkkı, yani Zn elementi ile HCl bileşiği tepkimeye girerse asit baz tepkimesi gerçekleşmez.
Asit Baz Tepkimesine Bazı Örnekler:
Asit-baz tepkimeleri, bir asidin proton (H⁺) verip bir bazın proton almasıyla gerçekleşen tepkimeye denir. İşte bazı asit-baz tepkimesi için örnekler:
- HCl + NaOH → NaCl + H₂O
- Hidroklorik asit (HCl) ile sodyum hidroksit (NaOH) tepkimeye girerek su ve sodyum klorür (NaCl) asit baz tepkimesidir.
- H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O
- Sülfürik asit (H₂SO₄) ile sodyum hidroksit (NaOH) tepkimeye girerek sodyum sülfat (Na₂SO₄) ve su oluşturur ve asit baz tepkimesidir.
- HNO₃ + KOH → KNO₃ + H₂O
- Nitrik asit (HNO₃) ile potasyum hidroksit (KOH) tepkimeye girerek potasyum nitrat (KNO₃) ve su oluşturur ve asit baz tepkimesidir.
- CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O
- Asetik asit (CH₃COOH) ile sodyum hidroksit (NaOH) tepkimeye girerek sodyum asetat (CH₃COONa) ve su oluşturur ve asit baz tepkimesidir.
- NH₃ + HCl → NH₄Cl
- Amonyak (NH₃) ile hidroklorik asit (HCl) tepkimeye girerek amonyum klorür (NH₄Cl) oluşturur ve asit baz tepkimesidir.
Yukarıda verilen tepkimeler, asit ve bazların reaksiyon verip tuz ve su oluşturduğu tipik nötrleşme tepkimesine örneklerdir.
